16 . چهل نفر مبارز
زمانى که برخى از یاران امام حسن مجتبى علیه السلام از وى درخواست کردند که در مقابل ظلم و ستم زمامداران جور به ویژه معاویه قیام و مبارزه نماید، امام حسن علیه السلام فرمود: « لى اسوة بجدى رسول الله حین عبدالله سرا و هو یومئذ فى تسعة و ثلاثین رجلا فلما اکمل الله له الاربعین صاروا فى عدة و اظهروا امر الله فلو کان معى عدتهم جاهدت فى الله حق جهاده (23)؛ الگوى من در رهبرى امت، جدم رسول خدا صلى الله علیه و آله است، آن حضرت تا زمانى که تعداد یارانش به سى و نه نفر رسیده بود، مخفیانه و غیرعلنى خدا را عبادت مىکرد [ و به مبارزه و تبلیغ علنى روى نیاورد]؛ اما از موقعى که خداوند متعال تعداد مسلمانان را به چهل نفر رساند، [تبلیغ] دین خدا را آشکار کردند و اگر یاران من هم به تعداد آنها باشد، در راه خدا به جهاد و مبارزه شایسته دست مىزنم.»
17 . دریغ از چهل یاور راستین
على علیه السلام نیز با شکایت از مظلومیت و غربت خویش فرمود:« من بارها از مردم یارى خواستم اما به غیر از چهار نفر- زبیر، سلمان، ابوذر و مقداد - کسى جواب مثبت به من نداد.» سپس افزود:« لو کنت وجدت یوم بویع (اخوتیم) اربعین رجلا مطیعین لجاهدتهم (24)؛ اگر من در روز بیعت چهل یاور گوش به فرمان [و راستین] داشتم، با آنان مقابله و مجاهده مىکردم.»
18 . حقوق همسایه
رسول گرامى اسلام به منظور سالم سازى و ایجاد روحیه اعتماد و اطمینان به همدیگر و همچنین تقویت وحدت و انس و الفت در جامعه اسلامى درباره حدود همسایگى و رعایت حقوق آنان مىفرماید:« کل اربعین دارا جیران من بین یدیه و من خلفه وعن یمینه وعن شماله (25)؛ تا چهل خانه از چهار سوى منزل یک مسلمان، از رو به رو، پشت سر، از سمت راست و از سمت چپ، همسایه یک مسلمان به شمار مىآید.»
پیامبر صلى الله علیه و آله ضمن بیان این پیام حکیمانه، به حضرت على علیه السلام و سلمان و ابوذر و مقداد دستور داد که در میان مسلمانان ندا دهند که اى مردم! این حدود همسایگى است و: « انه لا ایمان لمن لم یامن جاره بوائقه (26)؛ کسانى که همسایگانشان از شر و آزار آنان در امان نیستند، ایمان ندارند.»
19 . مهلت تا چهل روز
برخى از مسلمانان که در رعایت مسائل دینى و حفظ ناموس خود اهل تسامح و تساهل هستند، مورد خشم و غضب الهى قرار مىگیرند و خداوند متعال به آنان چهل روز مهلت مىدهد که خود و خانوادههایشان را اصلاح کنند و در صورت ادامه سهلانگارى و بىتفاوتى چشم و قلبشان وارونه شده و از دیدن حقیقت ناتوان مىگردند . رسول اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: هر گاه مردى در محیط خانواده خود عمل ناپسند و زشتى را مشاهده کند و در مورد آن حساسیت و غیرت دینى از خود نشان ندهد و اعضاء خانوادهاش را از ارتکاب گناه و معصیت باز ندارد و در صدد اصلاح برنیاید، خداوند متعال پرندهاى سفید را مامور مىکند که چهل صبح بر در خانه وى پرهایش را بگسترد و هنگام ورود و خروج آن مرد مسامحه کار، بگوید: اصلاح کن! اصلاح کن! غیرت داشته باش! غیرت داشته باش! اگر خانوادهاش را اصلاح کرد که چه بهتر وگرنه آن پرنده سفید بال هایش را به چشم هاى او مىکشد و بعد از آن بعد او وارونه مىبیند؛ یعنى خوبی ها را خوب نمىبیند و بدی ها را بد نمىبیند.» (27)
20 . بهداشت فرزندان
پیامبر بزرگوار اسلام صلى الله علیه و آله با اشاره به لزوم ختنه کردن نوزادان پسر مىفرماید:« اختنوا اولادکم یوم السابع فانه اطهر و اسرع لنبات اللحم فقال ان الارض تنجس ببول الاغلف اربعین یوما (28)؛ نوزادان خود را در روز هفتم ختنه کنید، این عمل براى پاکیزگى و سلامت و رشد آنان تاثیر فراوان دارد و زمین از بول فردى که ختنه نشده تا چهل روز آلوده مىماند.»
21 . تسبیح حیوانات
امام صادق علیه السلام فرمود:« حضرت داود علیه السلام در یکى از شب ها با حال خوشى زبور را تلاوت مىکرد و از حالات معنوى خود لذت مىبرد. آن شب به نظرش آمد که شب زنده دارى خوبى داشته است و از این جهت شگفت زده شد . در آن حال قورباغهاى از زیر صخرهاى از سوى خداوند متعال به سخن آمد و گفت: « یا داود تعجبت من سهرک لیلة و انى لتحت هذه الصخرة منذ اربعین سنة ماجف لسانى عن ذکر الله تعالی(29)؛ اى داود! آیا از شب زنده دارىات به شگفت آمدهاى؟ من چهل سال است که در زیر این صخره زبانم به ذکر الهى مترنم است.»
22 . کرامت نام حضرت محمد صلى الله علیه و آله
حضرت على علیه السلام - در ضمن روایتى طولانى در منقبت حضرت خاتم الانبیاء صلى الله علیه و آله - فرمود:« روزى یکى از علماء یهود به حضور پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و سؤالات متعددى از آن حضرت پرسید و پاسخ هاى وافى دریافت کرد و مسلمان شد . سپس الواحى بیرون آورد و در مقابل پیامبر قرار داد و گفت: این از جمله صفحات توراتى است که به حضرت موسى بن عمران علیه السلام نازل شده است. من فضائل تو را در آنها مىخواندم و شک مىکردم و چهل سال تمام نام تو را پاک مىنمودم؛ اما قسم به آن خدایى که تو را به حق و راستى مبعوث فرموده است، هر گاه نامت را از تورات پاک نمودم، دوباره آن را در آنجا ثبت شده مىیافتم.» (30)
23 . اربعین در قرآن
در برخى از آیات قرآن به واژه «اربعین» اشاره شده است، مثل: فرازى از قصه حضرت موسى علیه السلام که مىفرماید: « و اذ واعدنا موسى اربعین لیلة» (31)؛ «[ به یاد آورید] آن هنگامى را که با موسى علیه السلام ( براى یافتن پیام هاى آسمانى) چهل شب وعده قرار گذاشتیم .»
نیز مىفرماید:« و واعدنا موسى ثلاثین لیلة و اتممناها بعشر فتم میقات ربه اربعین لیلة» (32)؛ « و ما با موسى سى شب وعده گذاشتیم، سپس آن را با ده شب دیگر تکمیل نمودیم . به این ترتیب، میعاد پروردگارش با چهل شب تمام شد.»
قرآن کریم در مورد نافرمانى بنىاسرائیل از حضرت موسى علیه السلام و سرپیچى آنان از دستورات الهى و مجازات آن گروه از یهودیان با چهل سال سرگردانى، مىفرماید: « فانها محرمة علیهم اربعین سنة یتیهون فى الارض فلا تاس على القوم الفاسقین» (33) ؛ « این سرزمین مقدس تا چهل سال بر آنها ممنوع خواهد بود و آنان همواره در مدت چهل سال در این بیابان سرگردان هستند، پس تو درباره سرنوشت این جمعیت گناهکار ناراحت نباش!»
24 . شاعر دار به دوش
دعبل بن على خزاعى، از شاعران متعهد و شجاع اهل بیت علیهم السلام است که از دست مبارک حضرت رضا علیه السلام به کسب مدال افتخار و عطایاى مادى و معنوى نائل شد . او وصیت کرد قصیده معروف خود به نام « مدارس آیات» را - که مورد تایید اهل بیت علیهم السلام قرار گرفت - در کفنش بنویسند . زبان گویاى وى آن چنان برنده بود که حکمرانان ستمگر را به هراس مىانداخت.
ابن مدبر مىگوید:« روزى به دعبل گفتم: من مردى بىباک و با شهامت مثل تو ندیدهام که این چنین بىپروا در اشعار خود به زمامداران ستمگرى، مثل مامون مىتازى و حقائق را در قالب شعرهاى گویا و بلیغ به گوش مردم مىرسانى . دعبل در مقابل هشدار ابن مدبر، با صلابت خاصى که از عشق او به اهل بیت علیهم السلام ریشه مىگرفت، چنین گفت: « یا ابا اسحاق! انى احمل خشبتى مذ اربعین سنة ولا اجد من یصلبنى علیها (34)؛ اى ابا اسحاق! من چوبه دار خودم را چهل سال است که با خود حمل مىکنم، اما هنوز کسى را نیافتهام که مرا بر آن بیاویزد.»
شیعه یعنى دعبل چشم انتظار مىکشد بر دوش خود چل سال دار
شیعه یعنى همچو امثال کمیل سر نهد بر خاک پاى اهل بیت
25 . ارزش عدالت گسترى
امام موسى بن جعفر علیهماالسلام در تفسیر آیه « یحیى الارض بعد موتها» فرمود: « خداوند زمین را با قطرات باران احیاء نمىکند، بلکه با مردان عدالت گستر زنده مىگرداند ... و این عمل از منافع مادى چهل روز باران بهتر و پربارتر است.» (35)
26 . هشدار به محتکران
امام صادق علیه السلام به تاجرانى که براى منافع مادى خود اجناس مورد نیاز مردم را انبار کرده، با قیمت هاى گزاف مىفروشند، شدیدا هشدار مىدهد و مىفرماید:« الحکرة فى الخصب اربعون یوما و فى الشدة و البلاء ثلاثة ایام فمازاد على الاربعین یوما فى الخصب فصاحبه ملعون و مازاد على ثلاثة ایام فى العسرة فصاحبه ملعون (36) ؛ مدت احتکار جنس هاى مورد نیاز مردم در روزگار فراوانى، چهل روز است و در روزهاى سخت فقط سه روز . اگر بازرگانى در ایام فراوانى جنس، بیش از چهل روز و در هنگام دشوارى بیش از سه روز انبار کند، لعنت خدا بر او باد.»
27 . چله نشینى براى حاجت
مولاى متقیان على علیه السلام فرمود:« خداوند متعال به حضرت داود وحى کرد:« انک نعم العبد لولا انک تاکل من بیت المال ولا تعمل بیدک شیئا»؛ «اى داود! اگر از بیتالمال تغذیه نمىکردى و از دست رنج خودت امرار معاش مىنمودى، چقدر بنده خوبى بودى!»
حضرت داوود چهل صبح با ناله و زارى به درگاه احدیت استغاثه کرد و از خداوند خواست تا مشکل او را رفع نماید. خداوند متعال نیز مقدمات آهنگرى را در اختیار او گذاشت . به این ترتیب، حضرت داوود، به کار زره سازى پرداخت. او هر روز یک زره مىساخت و به هزار درهم مىفروخت تا این که با ساختن سیصد و شصت زره که به مبلغ سیصد و شصت هزار درهم فروخت، سرمایهاى به دست آورد و از بیتالمال بى نیاز شد.» (37)
28 . زیارت اربعین از نشانههاى ایمان و تشیع
امام حسن عسکرى علیه السلام فرمود: «علامات المؤمنین خمس: صلاة الاحدى والخمسین و زیارة الاربعین والتختم فى الیمین و تعفیرالجبین و الجهر ببسم الله الرحمن الرحیم (38)؛ نشانههاى مؤمنان (شیعیان) پنچ چیز است: خواندن پنجاه و یک رکعت نماز در هر روز (17 رکعت واجب و 34 رکعت نافله)، زیارت اربعین امام حسین علیه السلام، داشتن انگشتر در دست راست، و ساییدن پیشانى به خاک، و بلند خواندن بسم الله الرحمن الرحیم در نمازها.»
29 . چهل روز گریه بر امام حسین علیه السلام
امام صادق علیه السلام در روایتى به بیان گریه موجودات عالم بر سالار شهیدان پرداخته، به زراره مىفرماید: « یا زرارة! ان السماء بکت على الحسین علیه السلام اربعین صباحا بالدم و ان الارض بکت اربعین صباحا بالسواد و ان الشمس بکت اربعین صباحا بالکسوف والحمرة ... و ان الملائکة بکت اربعین صباحا على الحسین علیه السلام (39)؛ اى زراره! آسمان چهل روز بر حسین علیه السلام خون گریه کرد و زمین چهل روز براى عزاى آن حضرت گریست به تیره و تار شدن و خورشید با کسوف و سرخى خود چهل روز گریست ... و ملائکه الهى براى آن حضرت چهل روز گریستند.»
30 . فرازى از زیارت اربعین
صفوان بن مهران جمال مىگوید: مولایم حضرت صادق علیه السلام زیارت اربعین را به من آموخت و فرمود: « در روز اربعین جدم حسین علیه السلام را این چنین زیارت کن: السلام على ولى الله و حبیبه ...» در بخشى از آن زیارت که با مضامین عالى عرفانى و معنوى بیان شده است، چنین مىخوانیم:« و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرة الضلالة (40)؛ [خداوندا! من شهادت مىدهم که] حضرت حسین علیه السلام جان را در راه تو تقدیم کرد تا بندگان تو را از جهالت و بىخبرى رها سازد و از حیرت و سرگردانى و گمراهى نجات دهد.»
درباره وبلاگ
